JELASKAN SISTEM PENTADBIRAN MALAYSIA SELEPAS MERDEKA

PENGENALAN
- Selepas merdeka, sistem pemerintahan bercorak demokrasi berparlimen dan Raja Berperlembagaan.
- Pemilihan kerajaan berdasarkan pilihan majoriti rakyat melalui pilihanraya yang diadakan lima tahun sekali.
- Pentadbiran Malaysia merangkumi tiga badan yang diketuai oleh YDP Agong iaitu Badan Eksekutif, Badan Perundangan dan Badan Kehakiman.
ISI
- Badan Perundangan adalah institusi yang bertanggunjawab menggubal rang undang-undang.

- Terdiri daripada 3 peringkat iaitu :

a. Peringkat persekutuan - Parlimen
b. Peringkat Negeri – Dewan Undangan Negeri (DUN)
c. Peringkat Kerajaan Tempatan – Majlis Perbandaran

A. PERINGKAT PERSEKUTUAN
i. Dewan Negara
- Membahaskan undang-undang
- Membuat pindaan atas undang-undang tetapi boleh meminta Dewan Rakyat membetulkan semula undang2 tersebut.
- Ahli Dewan Negara terdiri daripada 69 Ahli dikenali sebagai Senator yang memainkan peranan dan tanggungjawab membentang dan membahaskan rang undang-undang yang telah diluluskan oleh Dewan Rakyat bagi tempoh selama 3 tahun.



ii. Dewan Rakyat

- Dewan Rakyat diwujudkan selepas pilihanraya pada tahun 1959. Anggota Dewan Rakyat dipilih oleh rakyat melalui pilihanraya umum seramai 219 orang mewakili semua kawasan pilihanraya Malaysia.
- Tempoh jawatan selama 5 tahun dan tamat apabila parlimen dibubarkan oleh YDPA yang diikuti oleh satu pilihanraya umum untuk memilih ahli yang baru.
- Ahli hilang kelayakan jika memenuhi antara syarat berikut:
a. Tidak sempurna akal
b. Muflis
c. Disabit satu kesalahan jenayah dan dihukum penjara tidak kurang daripada 1 tahun.
- Jika berlaku kekosongan disebabkan perletakn jawatan, kematian atau hilang kelayakan maka perlu diisi dalm tempoh 60 hari di Semenanjung Malaysia dan 90 hari di Sabah dan Sarwak.
- Yang Dipertua Dewan Rakyat dipilih dalam kalangan anggota Dewan atau Bukan anggota Dewan.

- Tugas Dewan Rakyat membincangkan cadangan rang undang-undang kecuali berkaitan kewangan boleh dimulakan sama ada di Dewan Rakyat atau Dewan Negara.

B. PERINGKAT NEGERI
- Ketua Eksekutif terletak pada Sultan atau Raja atau YDPertuan Besar atau Yang Dipertua Negeri mengikut perlembagaan negeri masing-masing.
- Ketua pentadbiran negeri dibantu oleh seorang Timbalan dan beberapa EXCO.
- Menteri Besar atau Ketua Menteri dan Ahli Majlis Mesyuarat bertindak sebagai pembuat dasar pentadbiran dan tertakluk kepada senarai negeri dan senarai bersama yang diperuntukkan oleh Perlembagaan.
- Pentadbiran meliputi tanggung jawab tentang hal ehwal tanah dan galian, air, agama dan pertanian.
- Dasar dibentuk oleh DUN dipertenggungjawab kepada Pejabat Setiausaha Kerajaan Negeri untuk selaraskannya dan diperturunkan kepada Pejabat Daerah.
- Di peringkat daerah diketuai oleh Pegawai Daerah dan dibantu oleh beberapa orang penolong. Di Kelantan daerah dikenali sebagai jajahan.
- Di Sarawak diketuai oleh Ketua Menteri dan dibantu oleh seorang Timbalan dan beberapa ahli Majlis Tertinggi yang dibahagikan kepada bahagian ( residen), daerah (pegawai daerah), daerah kecil (Pegawai Anak Negeri dan kampung (penghulu).
- Di Sabah terbahagi dua peringkat pentadbiran iaitu Daerah dan Kampung dibantu oleh Ketua Anak Negeri



C. PERINGKAT KERAJAAN TEMPATAN
- Mengandungi Majlis Daerah, Majlis Perbandaran dan Dewan Bandaraya.
- Fungsi utama untuk pembangunan sosioekonomi di kawasan pekan atau daerah tertentu sahaja.
- Mempunyai kuasa membuat undang2 kecil tempatan dan menguruskan kutipan cukai dan sewa.
- Pentadbiran terdiri drpd dua majlis iaitu Majlis Perbandaran (penduduk melebihi 100,000 orang) dan Majlis Daerah (penduduk kurang 100,000 orang). Bandaraya diketuai oleh Datuk Bandar.
- Mempunyai kuasa autonomi seperti membentuk undang-undang kecil sendiri, melantik penguatkuasa dan uruskan sumber kewangan.
- Sabah dibahagi kepada daerah dan kampung. Setiap daerah ditadbir oleh seorang pegawai daerah dan dibantu Ketua Anak Negeri. Peringkat kampung – Ketua kampung digelar orang tua.
- Sarawak dibahagi kepada beberapa bahagian, iaitu daerah, daerah kecil dan kampung. Setiap bahagian diketuai oleh residen. Di kampung ditadbir oleh Penghulu.

- Badan pentadbiran yang kedua Badan Eksekutif yang terbahagi kepada :
i. Kabinet
ii. Kementerian, Jabatan dan Badan Kerajaan
- Kabinet atau jemaah menteri merupakan Badan pembuat dasar tertinggi Negara.
- Tugas utama ialah menggubal dasar-dasar kerajaan dan memberi arahan kepada jentera kerajaan di peringkat persekutuan.
- Kabinet diketuai seorang Perdana Menteri .
- Anggota kabinet dilantik dalam kalangan Ahli Dewan Rakyat atau Dewan Negara tetapi Perdana Menteri mestilah Ahli Dewan Rakyat. Tugas Perdana Menteri ialah mengetuai kabinet, memimpin kerajaan, dan menjalankan pentadbiran serta menggubal dasar kerajaan.
- PM juga melantik Timbalan menteri, menteri-menteri, timbalan-timbalan menteri dan setiausaha-setiausaha parlimen.
- Kabinet bermesyuarat biasanya sekali dalam seminggu. Keputusan dibuat secara perundingan dan persetujuan bersama.Setiausaha tetap kepada Jabatan Perdana MEnteri bertindak sebagai KEtua Sekretariat Kabinet. Tugasnya memanggil mesyuarat kabinet , menyimpan minit mesyuarat dan menyampaikan keputusan kabinet kepada badan-badan kerajaan yang diarhkan melaksanakan keputusan itu.

- Di peringkat kementerian, jabatan dan badan kerajaan melaksanakan tugas eksekutif kerajaan persekutuan. Bilangan berubah dari masa ke semasa.
- Setiap kementerian diketuai oleh Menteri, dan dibantu oleh Timbalan dan Setiausaha Parlimen.
- Terdapat menteri yang tidak mengetuai mana-mana kementerian dikenali sebagai Menteri Tidak Berportfolio.
- Terdapat juga Badan Berkanun dan Agensi kerajaan dibawah kawalan kementerian tertentu.
- Badan berkanun merupakan agensi separuh kerajaan yg ditubuh untuk membolehkan kerajaan bergiat dalam pembangunan sosioekonomi. Badan ini mempunyai kuasa autonomi dalam peruntukan kewangan. Contohnya MARA, MIDA, RISDA dan RRIM.
- Pegawai tertinggi dalam perkhidmatan awam dan menjadi setiusaha kepada Jemaah Menteri ialah Ketua Setiausaha Negara. Beliau ialah ketua kepada semua kakitangan dalam perkhidmatan awam.
- Jabatan kerajaan pula diketuai oleh Ketua Pengarah dan badan berkanun diketuai oleh seorang Pengerusi.

- Badan pentadbiran yang ketiga ialah Badan Kehakiman yang bertanggungjawab menjalankan kuasa-kuasa kehakiman di Negara ini.
- Perlembagaan persekutuan memperuntukkan kuasa membicara dan menyelesaikan pertikaian serta membicara dan menghukum pesalah berada di bawah kuasa Badan ini yang dilaksanakan oleh mahkamah.
- Kuasa kehakiman terletak kepada dua mahkamah Tinggi dan beberapa Mahkamah Rendah.
- Mahkamah Tinggi ialah Mahkamah Tinggi Tanah Melayu (Semenanjung Malaysia) dan Mahkamah Tinggi Borneo (Sabah dan Sarawak).
- Mahkamah Agong merupakan mahkamah tertinggi.
- Ketua Badan Kehakiman ialah Ketua Hakim Negara. Bidang kuasa merangkumi bidang perundangan dan Eksekutif iaitu :
a. Kuasa mentafsir kuasa dan undang-undang
b. Kuasa mengisytiharkan sesuatu tindakan kerajaan tidak sah di sisi undang-undang.
c. Kuasa mengisytiharkan sesuatu undang2 persekutuan dan negeri tidak sah dan batal.
- Perlembagaan persekutuan telah menetapkan peraturan bagi membentuk system kehakiman sebagai sebuah badan yg bebas bagi membolehkan mahkamah menjalankan tugas den gan adil dan saksama.
- Hal ini menjadikan hakim dilantik oleh YDPA melalui nasihat PM dengan mendapatkan pandangan daripada Ketua Hakim Negara terlebih dahulu.
- Perlantikan hakim bagi Mahkamah Tinggi Borneo, beliau perlu meminta pandangan daripada Ketua Menteri Sabah dan Sarawak.
- Umur persaraan seorang halim ialah 65 tahun dan boleh dilanjutkan kepada tidak lebih daripada bulan selepas hakim itu mencapai umur 65 tahun.
- Sistem kehakiman di Malaysia terdiri daripada :
a. Mahkamah Atasan iaitu mahkamah Agung, Tinggi dan Rendah.
b. Mahkamah khas antaranya ialah Mahkamah Tentera, Syariah, Juvenil, Perusahaan , Mahkamah KHas Raja-raja, Mahkamah Bumiputera Sabah dan Sarawak dan Mahkamah Pengadilan Antarabangsa.
KESIMPULAN
- Sistem pentadbiran Malaysia selepas 1957 adalah melalui proses demokrasi. Perlembagaan digubal untuk menjaga kepentingan dan keistimewaan semua kaum.

- Prinsip-prinsip yang menentukan bentuk kerajaan yang didirikan dan kuasa yang boleh digunakan semuanya ditetapkan oleh Perlembagaan.